สื่อสารมวลชน

Television is the first truly democratic culture - the first culture available to everybody and entirely governed by what the people want. The most terrifying thing is what people do want.

- Clive Barnes

(คำแปล) โทรทัศน์เป็นวัฒนธรรมแรกที่มีความเป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริง - นั่นคือเป็นวัฒนธรรมแรกที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ และดำเนินการโดยยึดความต้องการของผู้คนเป็นหลัก สิ่งที่น่ากลัวก็คือสิ่งที่ผู้คนต้องการนี่สิ

วันก่อนไปเจอคำคมคำข้างบนนี้ รู้สึกโดนใจมาก เพราะมันสะท้อนภาพสังคมของเรา โดยเฉพาะสังคมไทยและสื่อสารมวลชนต่างๆ ไม่เฉพาะโทรทัศน์ แม้ว่าในบางเรื่องอาจจะถูกควบคุมโดยผู้มีอำนาจบางกลุ่มก็ตามแต่ แต่โดยหลักๆ แล้ว โทรทัศน์ หรือสื่อจะต้องตอบสนองต่อความต้องการของผู้คนเป็นสำคัญ เช่น ผู้คนชอบละครน้ำเน่าก็ต้องฉายละครน้ำเน่า ชอบฉากตบตีกัน ก็ต้องมีตบตีกัน ชอบอ่านข่าวฆาตกรรม ข่มขืน ก็ต้องเอาข่าวเหล่านี้มาลงหน้าหนึ่ง เป็นต้น น่ากลัวไหมล่ะครับ สิ่งที่ผู้คนต้องการ และมันก็มักจะเป็นวัฏจักรสร้างเสริมตัวเองด้วย นั่นคือ คนรุ่นใหม่ๆ เมื่อเห็นละครน้ำเน่าเยอะ หรือฉาก love scene เยอะ ก็จะเข้าใจว่าเป็นเรื่องปกติ หรือเป็นกระแสของสังคม ก็จะปฏิบัติตัวตามนั้น

พูดแล้วก็นึกถึงรายการโทรทัศน์ในประเทศญี่ปุ่น ซึ่งแน่นอนว่าจะต้องมีเรื่องความรักความใคร่อยู่บ้าง แต่ก็มีสารคดีอยู่ไม่น้อย หรือรายการกึ่งสาระกึ่งบันเทิงก็มีอยู่เยอะ (เช่น เอาดารามาตอบคำถามความรู้ทั่วไป) ซึ่งผมว่ามันก็สะท้อนสังคมของเขานะครับ ว่าคนมีความรู้น่ะ เป็นคนที่ได้รับการนับถือ (ไม่ใช่คนมีเงิน หรืออำนาจ)

สังคมไทยก็เปลี่ยนได้ครับ เท่าที่ดู (ช่วงหลังไม่ค่อยได้ดูโทรทัศน์เมืองไทยเท่าไหร่ เพราะรู้สึกว่ารายการดีๆ มีน้อย) ก็รู้สึกว่ารายการเราพัฒนาขึ้นบ้างนะครับ มีรายการมีสาระเพิ่มขึ้น ที่เหลือคือต้องสนับสนุนคนรุ่นใหม่ ให้สนใจรายการประเภทนี้ ให้มีค่านิยมใฝ่รู้ ช่างสงสัย แล้ววัฏจักรส่งเสริมตัวเองมันก็จะค่อยๆ ทำให้สังคมไทยดีขึ้นตามลำดับ ว่าแล้วไปอ่านข่าวฉาวๆ หน้าหนึ่งต่อดีก่า (ฮา..)